Dla dzieci od dzieci w wirtualnym świecie

Wielu z nas nie potrafi sobie dziś wyobrazić życia bez smartfonów, a brak zasięgu Internetu przyprawia niektórych o ataki paniki. Zakupy w sieci to codzienność większości z nas, podobnie jak audiobooki, e-booki, filmy na życzenie itd. Mimo rosnących możliwości dostępu do kultury on-line, do niedawna nikt nawet nie przypuszczał, że wystawy, zwiedzanie, spektakle, koncerty, będą promowane hasłem „zostań w domu”. Instytucje kultury nie były gotowe na tak nagłą zmianę w otaczającym nas świecie.

Dla wielu placówek przeniesienie swoich zasobów do sieci oznaczało ogrom starań i nakładów pracy i środków w bardzo niestabilnym i pełnym niepewności czasie. Obiekty dziedzictwa kulturowego, takie jak: muzea, skanseny, teatry musiały opracować alternatywny sposób dzielenia się swoimi skarbami i komunikacji z widzem, podczas gdy wirus nie ustępował.

Kultura w sieci

W odpowiedzi na trudności, jakie w branży kultury spowodował koronawirus, Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przeprowadziło nabór do programu „Kultura w sieci”. Program jest elementem tarczy antykryzysowej w kulturze, a jego celem jest wsparcie projektów wirtualnych upowszechniających dorobek kultury.

Działacze Podkarpackiego Stowarzyszenia dla Aktywnych Rodzin, od lat wspierającego dostępność i rozpoznawalność obiektów kultury, nie mogli przegapić takiej możliwości. – Dotychczas przybliżaliśmy potencjał województwa i zachęcaliśmy do uczestnictwa w nim w realu, co pandemia znacząco utrudniła. Kiedy tylko nadarzyła się okazja, postanowiliśmy spróbować pozyskać środki, by przenieść naszą aktywność do sieci. – mówi prezeska Monika Marković. – Czasu było niewiele, a atmosfera zagrożenia nie pomagała w pracy. Wiedzieliśmy jednak, że walory Podkarpacia to skarb, który tylko czekają na to, by go pokazać w nowoczesnej i atrakcyjnej formie. Do projektu postanowiliśmy zaprosić dzieci, które zawsze są w centrum zainteresowań PSAR. Jego nazwa, „Kultura w sieci, dla dzieci od dzieci”, pojawiła się niemal błyskawicznie w naszych głowach. Potem trzeba było dopracować pomysł, ubrać go w słowa i… czekać na wyniki.

Do ministerialnego programu zgłoszono łącznie prawie 6000 wniosków – konkurencja była więc ogromna. Wyłoniono 1182 najlepsze projekty, w tym ten przygotowany przez Podkarpackie Stowarzyszenie dla Aktywnych Rodzin.

56 razy Podkarpacie

„Kultura w sieci, dla dzieci od dzieci” to zakrojony na szeroką skalę Podkarpacki Program Edukacji Kulturalnej realizowany w od maja do października 2020 roku. Znaczący udział w jego tworzeniu mają dzieci, ich opiekunowie, przedstawiciele instytucji kultury i wybitni eksperci – znani, cenieni i lubiani dziennikarze, filmowcy, edukatorzy. W wyniku tej współpracy powstanie cykl różnorodnych materiałów: wideo-audycje, warsztaty on-line, słuchowiska, e-booki, łamigłówki, kolorowanki i inne zadania, konkursy, podcasty oraz cotygodniowy newsletter z planem publikacji na kolejny tydzień. Każdego dnia przez osiem tygodni (!) dzieci i rodzice dostaną unikatowe materiały na temat dziedzictwa kulturowego naszego województwa.

Jego twórcy jak zwykle stawiają na zwiększenie u odbiorców świadomości na temat walorów regionu i wzmocnienie ich tożsamości kulturowej. Program umożliwi rodzinom z dziećmi uczestnictwo w kulturze przy ograniczonej możliwości wizyt w instytucjach kultury w czasach pandemii, a poprzez działania on-line wpłynie także na rozwój ich kompetencji cyfrowych. – Program będzie dostępny za darmo na portalu Gdziecko.pl, który PSAR prowadzi od sześciu lat. Aby z łatwością można było przejść do poszczególnych elementów programu, serwis zostanie przeprojektowany i rozwinięty o nowe narzędzia rozpowszechniania kultury. Powstanie także kanał YouTube, gdzie będą publikowane wszystkie stworzone w ramach projektu prezentacje wideo. Zaś materiały będą dostępne na stronach portalu jeszcze długo po zakończeniu projektu. – tłumaczy Marcin Kępa, programista współpracujący ze stowarzyszeniem.

Dzieci w sieci

Szczególnym walorem pomysłu realizowanego przez PSAR jest fakt, że to właśnie dzieciaki zwrócą się do swoich rówieśników i podzielą się z nimi wrażeniami z wakacyjnych wędrówek po małej ojczyźnie. – Zespół redakcyjny wideo-audycji składa się z dwanaściorga dzieci w wieku od 7 do 15 lat. Młodzi redaktorzy wzięli udział w warsztatach prowadzonych przez doświadczoną dziennikarkę i prawdziwą ekspertkę w swoim fachu, która przygotowała ich do pracy w terenie. Każdy z uczestników poprowadzi około 10-minutową audycję i przedstawi widzom najciekawsze zakątki województwa. Mamy nadzieję, że wzmocni to przekaz i jeszcze bardziej zaangażuje młodych odbiorców. W każdym odcinku, oprócz tematyki dziedzictwa kulturowego, dzieciaki będą mówić o bezpiecznym, świadomym i twórczym korzystaniu z zasobów Internetu i informacji pochodzących z nowych mediów. – opowiada Katarzyna Malec, koordynatorka programu. Przy okazji młodzi zdobędą wiedzę i umiejętności w zakresie pracy zespołowej, rozwijania dykcji, opracowania scenariusza i prowadzenia audycji oraz radzenia sobie ze stresem i tremą.

– Mocny nacisk kładziemy również na aktywizowanie odbiorców audycji i warsztatów, zachęcanie ich do przesyłania swoich prac, udziału w konkursach i pozostałych aktywnościach dostępnych w serwisie oraz do subskrybowania kanału na YT. Mamy nadzieję, że przygotowywane przez nas treści będą atrakcyjne, a rodzice chętnie będą dzielili się i udostępniali zasoby znajomym np. za pomocą mediów społecznościowych. – dodaje Kasia.

Cyfrowe muzea

Wielką zaletą programu jest współpraca z najciekawszymi i profesjonalnie budującymi swoje marki obiektami kultury, takimi jak Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Podziemne Przejście Turystyczne w Jarosławiu czy Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. I. Łukasiewicza w Bóbrce. Ich pracownicy także wzięli udział w warsztatach przygotowujących do prowadzenia i nagrywania warsztatów on-line dla rodzin. Dzięki nim rozwinęli umiejętności w obszarze wykorzystania nowych mediów, edukowania publiczności on-line zwiększyli swoje kompetencje cyfrowe.

(KP)